[Introductie]

[0:00:00]

(Intromuziek)

Lana Bauwens: Welkom terug bij Heksen Dragen Sneakers, de podcast over spiritueel leven in een moderne wereld. Mijn naam is Lana Bauwens en ik ben jullie host.

Lana: Welkom terug, lieve luisteraars. Zo dadelijk neem ik je mee in mijn experiment rond ‘neen zeggen’ en hoe complex en moeilijk het eigenlijk is om neen te zeggen. Maar ik hoop ik dat je met volle overtuiging ‘ja’ kan zeggen op ons membership. Want, ik mag weer een aantal topwebinars aankondigen. Het jaar 2022 kan je van start gaan met een webinar van mezelf; ik ga het hebben over hoe je begint. Ideaal om het jaar te starten, maar nog meer over hoe dat je telkens weer opnieuw begint. Want het leven is eigenlijk een constante herhaling van elke keer weer opnieuw beginnen. En als je weet hoe je dat telkens opnieuw moet doen, daar ook positief tegenover kan staan, dan heb je eigenlijk de sleutel tot het leven in handen.

Dus in januari geef ik daar een webinar over. In februari hebben we onze eerste doe-webinar, of eerder in dit geval een ‘doe niets’ webinar. Want Lyza Michiels die je ook al aan het woord hoorde in aflevering 61 over yoga nidra, geeft een online yoga nidra sessie om jou volledig te laten ontspannen. In maart gaan we nóg een heuse doe-webinar doen, met Valerie Van Roeyen, zij laat je proeven van celestial singing, dus waarschuw alvast je huisgenoten en buren, want je gaat de longen uit het lijf zingen. Wanneer je lid wordt van Heksen Dragen Sneakers, kan je dus al deze webinars meevolgen en ook achteraf herbekijken. Daarnaast heb je toegang tot ons archief van webinars, maar daarenboven krijg je ook een maandelijks meditatie, een astrologisch vooruitzicht, een runelegging, een video over het kristal van de maand, over het kruid van de maand.

Maar het allerleukste aan het membership is ongetwijfeld de exclusieve community waar je verbinding kan maken met andere spirituele zielen. Kom erbij en schrijf je in via heksendragensneakers.be/membership.

[0:02:45]

Deze aflevering is gesponsord door mijn favoriete witchy shop, namelijk House of Formlab. Om me te helpen bij deze aflevering, ging ik op zoek naar een kristal om mijn grenzen te gaan bewaken, en ik koos voor een malagietsteen. ‘t Is een prachtige groene steen, felgroene steen, en die werd gedragen doorheen de geschiedenis door prominente figuren om hu²n macht te tonen. Het werd gedragen als ketting, maar het werd ook verwerkt in muren. En ‘t was een symbool voor hun status en hun intelligentie. Wanneer dat je dus moeite hebt om ruimte in te nemen, of om volmondig ‘neen’ te zeggen, of ‘ja’, dan kan deze kristal jou helpen. Het helpt om die energie van die oude figuren te kanaliseren.

Ik heb er uiteraard nog iets extra mee gedaan, ik heb er namelijk een bindrune opgetekend. Een bindrune voor bescherming en om ook nog wat extra kracht bij te zetten. De combinatie van die twee dingen maakt net dat ik heel goed in staat ben om mijn grenzen te gaan beschermen. Ideaal dus voor deze aflevering. Alle foto’s en alle info over de malagiet en de bindrune die ik erop getekend heb, kan je terugvinden op onze website heksendragensneakers.be, bij de shownotes voor deze aflevering.

[0:04:21]

‘Neen’ zeggen. Ik ging ervan uit dat ik er goed in was, ik heb geen probleem om mijn grenzen te bewaken en neen te zeggen tegen vrienden, als ik geen tijd heb. En soms heb ik het moeilijk om te begrijpen waarom dat dat voor andere mensen zo moeilijk is om neen te zeggen. Doe het gewoon en als mensen daarover kwaad zijn, dan ja is dat hun probleem, simpel. Althans, zo lijkt het voor mij. Nee, het is niet simpel. Ter voorbereiding van deze aflevering heb ik in de eerste plaats op Instagram de vraag gesteld van: “Wanneer heb je moeite om nee te zeggen?” Er hebben heel veel mensen gereageerd. Heel veel verschillende antwoorden, maar toch zag je heel snel dat er bepaalde hoofdonderwerpen waren, bepaalde situaties waarbij dat heel veel mensen het moeilijk hebben om nee te zeggen, en ze komen straks nog aan bod wat die antwoorden waren.

En ik dacht bij mezelf, als ik er een aflevering over maak, ik kan daar wel over lezen, maar ik voel niet echt connectie met die antwoorden. Want als ik mezelf voorstel van in die situatie te zitten, dan zeg ik gewoon ‘nee’ en daarmee is de kous af. Ik had zoiets van: “Oké ja, misschien moet je u daar wel mee gaan experimenteren, mij wat in bepaalde situaties stellen.” Dus dat heb ik ook gedaan. Nu, het probleem is – zoals ik al zei – mijn grenzen beschermen dat is niet zo moeilijk. Dus zelfs al doe ik een experiment, dan nog kan het zijn dat ik eigenlijk niet echt een duidelijk antwoord heb op waarom dat dat nu net zo moeilijk is. Ik dacht van, ik ga gewoon efkes binnen het Heksen Dragen Sneakers team vragen aan mensen of dat ze eventueel willen meedoen aan mijn experiment, zodat ik verschillende inzichten heb, en verschillende visies heb van hoe dat anderen dat ervaren. En op basis daarvan kan ik misschien wat interessante input geven en er een aflevering over maken.

[0:06:45]

Zo gezegd, zo gedaan. Zoals dat dat vaak gaat met zo’n dingen, waren eigenlijk de belangrijkste inzichten diegene die ik zelf tegenkwam. Ik heb heel veel gehaald uit de feedback van het team, maar ik ben wel eigenlijk wel heel verrast over de dingen die ik zelf heb geleerd. Want, neen zeggen is gewoon fucking moeilijk. Ja, ook voor mij (Lana lacht). Ik was mij daar eigenlijk echt niet zo bewust van.

En het eerste belangrijke dat ik ben beginnen inzien, is dat ik gewoon niet vaak in een situatie kom waar dat ik ‘neen’ moet zeggen. Ik leef eigenlijk in een luxepositie, en ‘t is pas door daar echt actief mee bezig te zijn, dat mij dat is beginnen opvallen, dat ik dat beseft heb. Laten we eerst efkes gewoon beginnen bij het begin, en bij het eerste deeltje van het experiment, sodat ik een beetje kan kaderen hoe dat het komt dat ik eigenlijk in die luxepositie zit en bijna nooit ‘neen’ moet zeggen. Dus de eerste opdracht was om op het einde van de dag een overzicht te maken van alle momenten waarop dat jij ‘ja’ hebt gezegd, en waarop dat je ‘neen’ hebt gezegd. Wilt dat daarom zeggen dat je alle momenten gaat geregistreerd hebben of nog herinnerd hebt? Nee, dat maakt ook niet uit, je hoeft ook niet tot in detail alles te gaan opschrijven. ‘t Is gewoon belangrijk dat je efkes gaat gaan nadenken, even gaat gaan stilstaan van: “Waar heb ik nu echt ‘ja’ op geantwoord, en waar heb ik ‘nee’ op geantwoord, en wat kan ik mij daar nog van herinneren?”

[0:08:45]

Het eerste wat me opviel op mijn lijstje, is dat ik eigenlijk heel veel ‘ja’ zeg. Ja op leuke ideeën, iemand die met een tof idee komt voor een artikel. Ja op toffe projecten, ja op dingen waar ik goesting in heb. Heel veel ja. Maar ‘t viel mij ook op dat er drie mensen waren die iets aan mij gevraagd hadden, dat betrekking had tot hun eigen grens. Een deadline die ze niet konden halen, of iets dat ze gezegd hadden dat ze konden doen, maar dat niet lukte. En ik heb elke keer zonder twijfel daarop ‘ja’ gezegd. Als iemand mij zegt dat ze iets niet kunnen doen of zo, dan ga ik daar altijd heel begripvol mee omgaan, ga ik altijd zeggen ‘geen probleem’, omdat ik ook de luxe wel heb om te leven op mijn eigen ritme en te zeggen van: “Als het nu niet is, dan komt het later wel.” En ik zie wel wanneer het komt.

Ik ben mij heel bewust van dat ik die luxe heb, en dat dat voor veel mensen een pak moeilijker is. Maar wat ik hierbij wil benadrukken, is dat ik ook heel bewust naar mensen ‘ja’ zeg wanneer zij aangeven dat ze een bepaalde grens hebben. En dat is iets wat het makkelijker maakt om ook ‘nee’ te gaan zeggen als je zelf respecteert wanneer iemand anders zegt van: “Nee, dit gaat niet lukken, nee dit kan niet voor mij, nee ik kan het niet op tijd indienen.” Als je daar respectvol mee omgaat, of gemakkelijk mee omgaat, daar geen probleem van maakt, daar flexibel in bent, dan wordt het naar mijn aanvoelen ook makkelijker om zelf nee te gaan zeggen op bepaalde dingen, omdat je dat beter kan plaatsen.

[0:10:52]

Dus da’s eigenlijk mijn eerste tip om, wanneer mensen ‘nee’ tegenover jou zeggen, om daar flexibiliteit en begrip te brengen, dat het dan ook wel wat makkelijker wordt. Het tweede dat naar voor kwam, is dat ik het veel gemakkelijker vind om een ‘ja’ te zeggen wanneer mensen iets van mij vragen, wanneer dat mensen mij iets willen geven of voor mij willen doen, dan zeg ik veel moeilijker ja. ‘t Is een subtiele nuance, en ‘t heeft efkes geduurd tegen wanneer ik dat echt doorhad. Maar als iemand mij iets wil geven, of wil helpen… Ik ga niet ‘nee’ zeggen, maar het is moeilijker om ‘ja’ te zeggen. En dat is eigenlijk waar ik ben beginnen beseffen van dat heel het concept van ‘ja’ en ‘nee’ zeggen en die grenzen bewaken, dat dat veel complexer is dan gewoon simpelweg zeggen van; “Ah ja, maar hier zijn een paar tips en zo leer je om nee te zeggen.”

Nee, er komt veel meer bij kijken dan gewoon puur te leren om ‘nee’ te zeggen. En een heel, ter voorbereiding van deze aflevering moest ik ook terugdenken aan twee films. Je hebt de film Yes Man, en dan heb je ook de film Yes Day. Ze gaan beide over het concept van ‘ja’ zeggen, een beetje over wat we het in deze aflevering hebben. In Yes Man gaat het verhaal, klein beetje spoiler, gaat het verhaal over iemand die eigenlijk heel veel nee zegt in het leven. Hij komt iemand tegen en die zegt van: “Je bent gewoon niet gelukkig, je moet eens meekomen naar een seminarie van Yes Man.” En daar wordt eigenlijk gezegd van dat je op alles ‘ja’ moet zeggen, omdat je op die manier vanalles meemaakt, en daardoor veel gelukkiger gaat zijn.

[0:13:10]

Als we het hebben over de spirituele wereld, zitten we zo wat op een moeilijke plek wanneer het gaat over ja/nee zeggen. Want ‘nee’ zeggen wordt heel vaak gelinkt aan: ‘t is belangrijk om je grenzen te beschermen, om ‘nee’ te zeggen om aan zelfzorg te doen. Dat wordt gezien als iets dat spiritueel is. Langs de andere kant heb je ook dat ‘ja’ zeggen die wordt aanzien als iets dat spiritueel is, want ik heb ook het gevoel dat als je meer ‘ja’ gaat gaan zeggen op bepaalde dingen, dat je meer in connectie komt met het universum, omdat het u op plekken brengt dat je misschien niet had verwacht, waardoor dat het universum veel makkelijker zijn werk kan gaan doen. Dus het intiële concept van die film, ja… Ik kan mij daar wel wat in vinden in het gevoel van dat je meer in de flow bent als je ‘ja’ gaat gaan zeggen. Terwijl als je alles afblokt en ‘nee’ zegt, dan zit je meer in een vorm van negativiteit waar dat ‘ja’ zeggen op dingen misschien een meer positieve energie is.

Again, ‘t is veel complexer dan dit. Maar ‘t is een beetje moeilijk om die twee aan elkaar te koppelen, want waar ligt  dan de balans? In het meegaan met de flow, het vertrouwen in het universum, gewoon ‘ja’ zeggen als er opportunities komen, ‘ja’ zeggen op vrienden die u uitnodigen, want wie weet kom je daar iemand tegen die de liefde van je leven blijkt te zijn. Allez, je snapt het wel. Tegenover ‘nee’ zeggen om voor jezelf te zorgen, tegenover ‘nee’ zeggen van die grenzen te bewaken. Dus waar ligt dan de juiste keuze? Nu, de film is heel grappig, hele leuke film om naar te kijken. Maar dat bracht mij eigenlijk op het idee van: “Ik had hier wel een dag proberen om overal ‘ja’ op te zeggen, maar again, ik doe dat al redelijk veel. Waarom niet proberen om een hele dag ‘nee’ te zeggen, en een keer te kijken van: ontbreekt die connectie met het universum dan, wat doet dat met mij, hoe voel ik mij dan?”

En ik heb ook gevraagd aan iedereen die mee wou doen van het team, om dat te doen. Een hele dag ‘nee’ te zeggen. Een nee-dag. De bedoeling was dus om het niet te vertellen aan niemand, tot wanneer dat de dag voorbij was. (Lana lacht) Dat was best wel speciaal. Ik ga niet zeggen dat je dat moet gaan proberen, ‘t gaf wel een paar grappige situaties. Bijvoorbeeld iemand met kindjes (Lana lacht), waarbij dat de kindjes helemaal in de war waren, want mama zei op alles ‘nee’. Niet de meest ideale situatie. Of een postbode die plots niet goed meer weet of hij aan het juiste adres was. Heel leuke situaties, maar ook een paar relaties die onder lichte druk kwamen te staan (Lana lacht).

[0:16:34]

Eigenlijk was er vooral één ding heel erg duidelijk voor iedereen: nee zeggen is gewoon moeilijk. Nee zeggen is niet leuk, nee zeggen voelt eigenlijk niet goed. En het maakt niet uit over wat het gaat, en het maakt ook niet uit of dat het voor de juiste reden is, of foute reden. Het maakt gewoon niet uit. Wanneer dat je een hele dag nee zegt, ga je echt de impact voelen van dat je u eigenlijk heel slecht voelt. Op een bepaald moment kwam mijn man Ben mij iets vragen, en ik moest daar nee op zeggen. En de shock in zijn ogen, de teleurstelling in zijn blik en de verwarring, oh, dat was echt verschrikkelijk. Het probleem was uiteraard was dat ik perfect kon doen wat hij vroeg, maar ik moest daar nee op zeggen en ik heb echt op mijn tong moeten bijten.

‘t Is iets dat ook heel hard naar voor kwam in de antwoorden op mijn Instagramstories, van dat mensen het moeilijk hebben om neen te zeggen tegen iemand die je graag ziet. Waarom? Er is die teleurstelling, en je wilt dat gewoon vermijden. Ook al is het zo moeilijk voor jou om iets te doen voor een ander persoon, ook al heb je niet veel tijd of zo, je wilt gewoon op dat moment niet te kort schieten wanneer dat iemand die je graag ziet iets vraagt. Da’s iets wat heel vaak terugkwam, en wat ik zelf ook wel voel. En ik ga niet zeggen dat dat, dat het onbelangrijk is. Maar we zijn heel hard bezig met die grenzen te bewaken, en op te komen voor wat we willen. Maar je kunt niet ontkennen dat onze ziel, wanneer dat we in die situaties komen met iemand die we graag zien, onze ziel wil eigenlijk altijd wel ja zeggen.

[00:19:16]

En dat heeft mij gebracht bij het moment, allez bij de bedenking eigenlijk van: “Waarom moeten we nee zeggen?” Waarom zeg je nee tegen uw vrienden als ze vragen om af te spreken? Een antwoord die ook vaak terugkwam, mensen die het zeer moeilijk vinden om nee te zeggen tegen vrienden als ze worden uitgenodigd op sociale aangelegenheden. Wil je dan echt nee zeggen? Of is het nee zeggen omdat je moe bent, omdat je overwerkt bent? Omdat er bepaalde andere dingen zijn die niet kloppen in je leven? Sta daar efkes bij stil, van ‘waarom zeg je nu nee?’.

Als het echt gaat over ‘ik zeg nee, omdat ik het niet wil’, dan ben ik volledig akkoord. Maar ik denk dat er heel veel nee’s komen vanuit het feit dat het leven gewoon overweldigend is, dat het te veel is, en dat je nee moet zeggen uit zelfzorg. Maar misschien zit daar het probleem: de reden dat ik zo weinig moeite heb om nee te zeggen, en dat ik zo weinig nee moet zeggen, is omdat ik gewoon een leven voor mezelf gecreëerd heb, waarbij ik niet gedwongen word om nee te zeggen. Ik kies zelf mijn uren, ik kies zelf mijn workload, en ik omring mij met vrienden die eigenlijk op hetzelfde ritme zitten op vlak van afspreken.

En dat brengt mij bij een topic die aan bod kwam in de groepschat van het nee-zeggen experiment. Wat met neen zeggen tegen seks? Ik wil hierover heel duidelijk zijn: het is altijd – ongeacht welke soort relatie dat je hebt, ongeacht je gender, ongeacht hoe groot of hoe klein dat uw kleinste teen is – het is altijd oké om nee te zeggen wanneer dat je geen zin hebt in seks. ‘t Is ook belangrijk om dan nee te zeggen, en misschien nog net belangrijker dat die nee ook gerespecteerd wordt. Maar dat wil niet zeggen dat daarom niet ontzettend moeilijk is om nee te zeggen. En ook binnen een relatie, ook als je nog maar net aan het daten bent, is dat soms heel moeilijk, maar ook binnen een relatie waar dat je elkaar al jaren kent, is dat ook moeilijk om nee te zeggen als het over seks gaat.

[00:22:14]

Soms uit schaamte, dat we er niet over durven praten. Of soms ook gewoon uit schrik van de andere persoon te kwetsen. En ik ga eerlijk zijn: als Ben tegen mij nee zegt, dan heeft mijn ego dat daar moeilijk mee. Dan begin ik aan mezelf te twijfelen, en ik heb geen probleem om zelf nee te zeggen, maar ik heb wel moeite om nee te horen als het op dat vlak komt. En in de groepschat kwamen er twee hele duidelijke voorbeelden naar voor, waardoor ik ook een beetje de oplossing kreeg, namelijk: duidelijk communiceren. Duidelijk zeggen waarom dat je nee zegt, communiceren, zeggen dat je niet neen zegt tegen de persoon, maar dat je neen zegt tegen seks. Waardoor dat het minder kwetsend is, ‘t is dan geen afwijzing van de persoon, ‘t is de afwijzing van de daad.

Ik zou ook willen zeggen dat gewoon neen zeggen is genoeg, een neen is gewoon neen. Maar ‘t is gewoon, ‘t is gewoon complexer in een relatie. Want er is dat element van afwijzing. Dus nee, je hoeft u niet te verantwoorden, maar dat wil niet zeggen dat open communiceren daarover echt wel helpt om ervoor te zorgen dat de andere persoon zich ook veilig voelt in de relatie. Nu, ik ben geen relatie-expert, maar dat lijkt mij echt een goede tip. Ik heb in de voorbeelden die in die chat naar voor kwamen, was het zo dat de ene persoon… Daar was in een relatie een van de twee partners, die mentaal en fysiek op dat moment een heel moeilijke periode had. En dat koppel die praatte daar echt over, en dat was heel duidelijk waarom dat er geen seks was, en die andere persoon kon dat ook perfect aanvaarden, en daar waren geen vraagtekens rond, dat was allemaal heel duidelijk open gecommuniceerd. Een andere relatie waar er voor een even lange periode neen werd gezegd, daar werd niet gezegd waarom, dat werd niet uitgesproken waarom dat er neen gezegd werd. En na een tijdje is die relatie ook geëindigd.

En een ander element wat die twee voorbeelden mij deden inzien, is dat ‘neen’ binnen een relatie eigenlijk een beetje een teken is dat er iets mis is. Ene keer neen zeggen, geen probleem, iedereen heeft een slechte dag enzo. Maar als de neen blijft aanhouden, of als dat iets is dat voor langere tijd duurt, dan kan dat een indicator zijn dat er iets niet heel juist is. Ik wil niet zeggen iets niet juist binnen de relatie, maar bijvoorbeeld dat de persoon, een van de twee partners moeite heeft met iets, fysiek niet helemaal in orde is. Maar dat hangt gewoon af van het ritme van de seks. En dat wil ik gewoon efkes heel duidelijk benadrukken, dat we vanuit de maatschappij vaak het gevoel krijgen van dat we zoveel keer per week, per maand, whatever, per jaar seks moeten hebben, en dat dat de norm is, en dat dat voor iedereen gelijk is. Ik denk dat het veel belangrijker is om ervoor te zorgen dat je binnen een relatie op hetzelfde ritme zit. Dat je ergens een beetje gelijk zit qua ‘ik heb nood 1 keer per maand aan seks, 1 keer per week, minder, meer, maakt allemaal niet uit’. Maar dat dat gelijk zit.

[00:26:15]

Waarom? Als een van de twee te veel nee moet zeggen, dan legt dat gewoon heel veel druk op een relatie en is dat een indicatie dat er misschien iets niet honderd procent is. En dat is iets dat… Als je te veel nee moet zeggen, dan klopt er iets niet. Dat is het gevoel dat ik algemeen heb, en dan trekken we dat efkes voort naar een volledig ander gebied, iets wat ook heel vaak aan bod kwam in de antwoorden is: op de werkvloer. Ook daar, als je op uw werk, of het nu gaat over collega’s of tegenover uw baas, als je daar te veel het gevoel hebt dat je nee moet zeggen, dan is het misschien ook omdat je daar niet op uw plek zit. Wat voor seks geldt, geldt eigenlijk ook voor je collega’s en je baas (Lana lacht), een beetje vreemd.

Dus dan kan het gewoon zijn dat je overwerkt bent, dat de taken niet goed verdeeld zijn, dat er iets uit balans is. Dus die ‘neen’, die blijft herhalen, ik heb het over… Misschien zeg je niet neen, maar dat je constant het gevoel hebt van: “Ik wil nee zeggen, maar dat lukt hier niet.” En dat gevoel blijft aan bod komen, dan is’t teken dat er iets mis zit. En net zoals dat duidelijke communicatie op vlak van relatie en seks, is duidelijke communicatie ook belangrijk op werkvlak. Als je het gevoel hebt dat iets niet honderd procent zit, communiceer daarover. Veel mensen hebben moeite om tegen hun collega’s of tegen hun baas te communiceren over wat er lukt en niet lukt, maar ik denk dat dat iets is wat zelfvertrouwen vraagt.

Een ander voorbeeld binnen een groep van een werksituatie was dat iemand die nog niet lang op die plek werkte, kwam binnen en een collega wou heel veel werk doorschuiven naar die persoon. En die heeft daar ja op gezegd, terwijl ze eigenlijk nee wou zeggen. Maar again, in een werksituatie is dat soms moeilijk. Maar die persoon heeft achteraf wel met de baas gesproken, en die heeft dan de situatie wel rechtgezet. En wat is daarbij opvallend, is dat je eigenlijk heel veel zelfvertrouwen nodig hebt, maar ook vertrouwen in uw leidinggevende op werkvlak. Dus als je het gevoel hebt van: op werkgebied heb ik het echt moeilijk om daar mijn grenzen te gaan bewaken, of om te gaan communiceren als er iets voor mij niet lukt, denk ik dat het goed is om eens te kijken naar een manier om meer zelfvertrouwen te krijgen, maar ook dat vertrouwen in die leidinggevende vind ik heel belangrijk.

[00:29:27]

Dus een goede communicatie met uw baas, een goede werkomgeving waarbij je dat vertrouwen ook hebt in die leidinggevende, dat je nee kunt zeggen, is ook belangrijk. En uiteraard, connectie met uzelf, dat je goed weet van: hier kan ik iets zeggen, hier voel ik mij comfortabel bij. Ik kan mij voorstellen dat er veel ouders nu aan het luisteren zijn en zoiets hebben van: dat nee zeggen, da’s allemaal gemakkelijk, maar probeer dat maar nekeer als je kleine bengels in huis hebt. En die ene film waar ik het daarnet al over had, Yes Day… Yes Day, daar is het concept dat ouders een hele dag, dus één dag, maar één dag, een hele dag lang ja zeggen op alles wat de kinderen vragen (Lana lacht). Je kunt u voorstellen dat het leidt tot hilarische toestanden.

En op zich vind ik het concept wel leuk, want ook daar veel enthousiasme, veel positiviteit binnen de perken. Maar het is natuurlijk uiteraard niet haalbaar om op alles ja te zeggen tegen die kinderen. En de mama in ons team vertelde ook dat ze best wel veel ja zegt, maar dat ze net iets meer ja zegt als ze moe is. En ik begrijp dat je kinderen niet volledig vrij kan laten, want dan krijg je chaos en gevaarlijke toestanden. Het is ook wel goed om kinderen te leren dat er grenzen zijn, en dat je soms ook gewoon nee moet zeggen. Niet alleen bij kinderen, maar ook bij andere instanties: werk, relatie, familie. Je zegt zo snel ja, zonder er eigenlijk bij stil te staan.

De situatie van de kinderen geeft ook duidelijk aan van dat het voor een groot stuk ook gaat over bewustzijn. Over bewust ja zeggen, en bewust nee zeggen, en niet uit automatisme, niet uit oververmoeidheid van: “Ja kindjes, ‘t is goed, ja ja.” (Lana lacht) Mama heeft geen tijd om dat automatisme… dat is iets waar dat je moet voor opletten. Ik zeg dat uiteraard met heel veel liefde voor alle ouders die ja zeggen, omdat ze gewoon te moe zijn en geen zin hebben in een gevecht voor het slapengaan of iets anders, alle begrip voor uiteraard.

[00:32:17]

De andere kant van de medaille is hoezeer dat jij luistert naar je kind wanneer het nee zegt. Ik zag daar een post over op Instagram die ik heel interessant vond van: als we willen dat er zoiets is als consent, en hoe dat we daar mee omgaan, dan moeten we eigenlijk al beginnen bij kinderen. Dan moeten we eigenlijk al leren dat als zij neen zeggen, dat ze ook gehoord worden. Want veel van de redenen waarom dat wij zoveel moeite hebben met nee zeggen, is omdat we eigenlijk als kind geleerd hebben dat neen zeggen niks uithaalt. Of dat we zelfs gestraft worden als we te veel nee zeggen. Of dat we liefde worden geweigerd als we nee zeggen als kind.

Dus da’s een heel moeilijk iets, want uiteraard moet je leren aan kinderen dat er grenzen zijn. Maar wees je ook bewust dat het belangrijk is om de nee van een kind ook te gaan respecteren, hoe moeilijk dat dat soms ook kan zijn. Als we naarmate dat we ouder worden, dus als heel jong kind is er soms al wat moeite met dat die neen niet gerespecteerd wordt, of dat we niet krijgen wat we willen. Langs de andere kant worden we eigenlijk ook aangeleerd dat neen zeggen onbeleefd is, dat dat iets is dat niet kan. Misschien gaan we jong én oud beter kunnen omgaan met dat moeilijk woord ‘neen’, als we collectief meer aanvaarden wanneer dat iemand nee zegt. En dat gaat ook over aanvaarden als een collega nee zegt, maar misschien nog net iets meer een neen aanvaarden van een werknemer. Bazen die moeten leren aanvaarden dat werknemers ook gewoon nee zeggen.

En ik weet het ja, uw baas betaalt u. Maar dat geeft hen nog niet het recht om te zeggen dat jij op niks nee kunt zeggen. Dat moet daar los van staan. Uiteraard is het niet zo zwart wit, en dat weet ik ook. Maar ik ben echt voorstander van het normaliseren van op de werkvloer nee te kunnen zeggen, en dat aan te leren van: als er neen gezegd wordt, dat dat ook gewoon gerespecteerd wordt. Het gaat waarschijnlijk nog een hele lange weg moeten gaan, vooraleer dat dat zo wordt. Maar ik hoop dat ik hier een mooie aanzet kan geven.

[00:35:00]

Een mooi voorbeeld daarvan is bijvoorbeeld Denemarken – ik ben net terug van Kopenhagen – en daar werken mensen tot 14 uur. En daarna hebben die gedaan. Dat werksysteem is daar even productief als dat van bij ons, dat werkt perfect. Maar er is daar ruimte voor vrienden, familie, en zoveel meer. Je hebt daar ruimte om ja te zeggen wanneer dat vrienden vragen om af te spreken, ook bazen vinden dat daar normaal van als jij zegt neen, omdat je niet genoeg tijd hebt… Ik noem dat echt een ‘ja-cultuur’, een cultuur waar dat dat allemaal mogelijk is, waar die rust daar is om veel meer die balans te vinden tussen waar je ja op zegt en waar je nee op zegt.

Ja, het is mogelijk. Ja, je voelt u zoveel beter. Ja, het is waar dat we zouden moeten heengaan, waar we naartoe zouden moeten werken. En ten slotte wil ik eigenlijk af van het idee dat ‘neen’ iets negatief is of eenzijdig is. Bekijk neen echt al iets: ‘ja, of iets anders’. Nee is een ja voor zelfzorg. Nee is ja op kwalitatief werk leveren, op uw opdrachten goed kunnen doen en niet te moeten rushen omdat je te veel werk hebt aanvaard. Nee zeggen is altijd ja op iets anders, ja op quality time met uw partner en uw gezin, en niet vrienden of familie die iets vragen. Ja op een goed gesprek, in de plaats van een feestje dat te druk is voor jou. Dus zie die nee als een ja. Ja op een werkplek waar op een goede manier wordt omgegaan met de werkdruk. Ja op vurige seks als je herstelt bent van iets. Dus het is geen nee, het is een ja op iets anders.

Het grote verschil is in een harde nee is de communicatie, probeer dat te onthouden waar je ja op zegt, terwijl je nee zegt. Wees eerlijk tegen die persoon die, waar je nee tegen zegt. Probeer dat echt te gaan communiceren waar je dan wel ‘ja’ op zegt. Dat maakt die neen ook wel iets aanvaardbaarder. Ik had op Instagram beloofd om veel concrete tips te geven in deze aflevering, dat is niet echt gebeurd (Lana lacht). Je kan online veel artikels vinden met tips met hoe je beleefd nee kan zeggen, over hoe dat je omgaat met het schuldgevoel. Als je daar nood aan hebt, ga ze gerust lezen. Maar ik wil je liever op weg sturen met een andere boodschap: ga bewust kijken hoeveel dat je nee zegt, of nee wil zeggen.

Meer nee moeten zeggen, gaat je geen beter gevoel geven. Ja, je moet voor jezelf opkomen en grenzen bewaken, maar als je constant moet strijden om die grens te bewaken, dan zit je niet op de juiste plek. Maak ruimte in je leven, doe het kalmer aan, verander je routine, vraag hulp. Maar bovenal: zeg ja. Ja op een liefdevolle relatie, op een toffe job die je doet stralen, op een leuke hobby die je met vrienden kan doen. Volg de ja’s die je goed doen voelen. Geniet van de ja’s, want ja, het leven is te kort om constant nee te moeten zeggen. Daarmee wil ik jullie met heel veel liefde bedanken voor het luisteren. Ik hoop dat je er iets aan gehad hebt, dat je meer ja kan zeggen.

[Afsluiting]

[00:39:11]

(Outromuziek)

Ik ben heel benieuwd om te zien wat jullie allemaal gaan meenemen uit deze aflevering, dus laat het ons zeker weten. Als je aan het luisteren bent, neem een screenshot en deel het op sociale media. Tag ons, het is altijd heel fijn om dat te zien en ook om jullie feedback te krijgen. En bedankt om tijd te maken om te luisteren naar deze aflevering. And now go spread your magic.

[00:39:42]

About Post Author