[Introductie]

[0:00:00]

(Intromuziek)

Lana Bauwens: Welkom bij Heksen Dragen Sneakers, de podcast over spiritueel leven in een moderne wereld. Mijn naam is Lana Bauwens, ik ben spiritueel mentor, schrijver en spreker, en vandaag ook host van jullie podcast. Om de twee weken duik ik samen met jullie in de wereld van magie en zelfontwikkeling. Maar, Heksen Dragen Sneakers is zoveel meer dan alleen een podcast. Dus volg ons zeker ook op Instagram @heksendragensneakers voor de laatste nieuwtjes en artikels.

[0:00:45]

Lana: Welkom terug lieve luisteraars. Vandaag gaan we het hebben over een super boeiend thema, namelijk ‘archetypes’. Nu, ik vermoed dat wanneer je de titel ziet staan dat je niet direct zoiets hebt van: “Oh ja, daar wou ik nu iets meer over weten.” Maar, ik ga alvast zeggen dat het een super boeiend thema is. ‘Archetypes’ de term komt in feite uit het oude Grieks en betekent original pattern, dus eigenlijk een origineel patroon. Plato die sprak al over een soort van voorloper van de archetypes en legde daarmee ook echt wel de basis van hoe we archetypes kunnen gaan bekijken. Maar het was eigenlijk vooral Carl Jung die archetypes heeft geïntroduceerd, om een beetje context te geven. 

Nu, wat zijn dat precies, archetypes? Archetypes zijn universele aangeboren modellen in mensen. Het zijn gedragingen en persoonlijkheden die een rol spelen bij het beïnvloeden van menselijk gedrag. Deze aflevering gaat eigenlijk een klein beetje een soort van wisselwerking worden tussen psychologie en het spirituele. Want Jung die suggereerde eigenlijk dat deze archetypes een soort archaïsche vormen van aangeboren menselijke kennis zijn. En dat die worden doorgegeven van onze voorouders. Dus, langs de ene kant gaat het over menselijk gedrag, over gedragingen, psychologie. En langs de andere kant zit daar volgens Jung een onderdeel aan waarbij we dat hebben meegekregen dat dat eigenlijk iets is dat al in ons zit. Waar we misschien kunnen gaan kijken naar de ziel, en dat dat doorgegeven is van onze voorouders. 

[0:02:55]

Een definitie is: Archetypes are universal patterns of energy that reflect our collective human experience, transcending time, place, and even language. Dus, het is iets dat boven tijd staat, boven een plek staat, zelfs boven een taal staat. Omdat archetypes iets is dat we op verschillende plekken in de wereld gaan terugvinden. Er zijn nuances, maar de grote lijnen zijn eigenlijk hetzelfde. 

Dus dan kunnen we een beetje de redenering maken van: misschien is dat wel iets dat groter is dan onszelf. En dan zitten we uiteraard in het spirituele luik. Want, waar komt dat vandaan die informatie? Je kan zeggen van: “Dat is misschien instinctief.” Maar, het suggereert wel een soort van connectie naar het moment waarop de wereld geboren is, omdat archetypes eigenlijk al in de oudheid… Ik ga het hebben over Plato, over de Griekse goden. Maar eigenlijk daarvoor al waren al die archetypes ook aanwezig in die samenleving, in die daarvoor kwamen. Dus, eigenlijk zijn archetypes iets wat er al is van bij de geboorte van onze wereld. 

[0:04:25]

Het zijn eigenlijk ideeën die onze perceptie van de wereld en van andere mensen en ook de manier waardoor we door het leven gaan, vormgeven. Dus je kan het een beetje zien als een soort van blauwdruk. We zijn eigenlijk geboren met een soort van blauwdruk in ons DNA, met informatie die we al generaties lang doorgeven. We kunnen archetypes heel droog gaan bekijken als een soort van structuur voor de samenleving. Maar we kunnen ook wel gaan kijken naar een soort van mysterie die archetypes heeft. ‘t Is een beetje mysterieus, want waarom zijn specifieke archetypes er? 

Ik ga straks nog wat meer uitleg geven over welke soorten er allemaal zijn. En je kan u dan echt de vraag stellen van: “Maar waar komt dat?” En dan gaan we een beetje richting: “Wie weet zijn goden wel ooit echt geweest, en zijn die er geweest, zijn die er nog altijd maar niet meer in fysieke vorm.” Maar we hebben die structuur en die informatie ergens vandaan gehaald, dus er zit daar wel een soort van mystiek, mysterie dat ik wel ontzettend boeiend vind. 

Dus het is eigenlijk een soort van voorstelling van een collectief idee. Wanneer we archetypes gaan oproepen, dan is dat niet een bestaand figuur die er overal hetzelfde uitziet. Het is een idee met bepaalde eigenschappen dat we collectief, waar dat je ook bent op de wereld, als hetzelfde aanvaarden. Een heel simpel voorbeeld daarvan is bijvoorbeeld ‘het moederfiguur’. Of we in één cultuur zitten of in een andere cultuur, maakt allemaal niet uit, taal maakt niet uit, we hebben allemaal in zijn basisvorm hetzelfde idee van het archetype wat een moeder is, of een zorgfiguur.

[0:06:40]

Nu, volgens Plato zijn archetypes ideeën of vormen, en zoals hij het omschreef zijn het ‘mentale vormen die verweven zijn met onze ziel nog voor we geboren zijn.’ Dus je moet het eigenlijk zien als informatie die opgeslagen zit in onze ziel nog voor we geboren worden. Dus we worden eigenlijk geboren met een stelsel in ons dat bepaalde structuren en bepaalde archetypes gaat erkennen die we niet moeten aangeleerd krijgen. Dat is wat, hoe Plato het zag. Er zijn natuurlijk bepaalde persoonlijkheidskenmerken die gelinkt worden met die archetypes.

Jung en Plato leggen eigenlijk de grond van de archetypes in ons collectief onderbewustzijn. Maar dat collectief onderbewustzijn… We hebben allemaal ons eigen onderbewustzijn, maar als het niet eigen is aan één persoon, als we collectief allemaal het erkennen, dan kunnen we ook gewoon zeggen van: “Kunnen we dat niet het universum noemen? Zijn archetypes niet gewoon datgene wat het universum ons heeft meegegeven?” We gaan als kind automatisch die concepten snappen, we hebben daar geen diepgaande uitleg voor nodig. Dus, ik vind de kruising tussen de psychologie daarvan en het spirituele daarvan heel interessant. 

[0:08:28]

Concreet: een archetype is een universeel gekend en begrepen iets. Het is een soort van template dat gekopieerd kan worden en waar dat iedereen zijn eigen invulling kan geven op basis van cultuur, op basis van achtergrond. Dus eigenlijk is een archetype een soort van ja, template. Het is een patroon of een bepaald gedrag, of een psychologische aanleg of dispositie, of het is een basisrepresentatie van een onderbewuste ervaring. Dat gaat allemaal veel duidelijker worden als ik wat concreter ga gaan. 

Eigenlijk, Jung is de eerste die het is gaan opsommen. Hij heeft er twaalf opgesomd, dus twaalf basisarchetypes die er bestaan. Ik ga ze gewoon even opsommen, er gaan sommige zijn die je herkent, bij sommige ga je zoiets hebben van: “Wat is dat?” Ze zijn wel in het Engels, omdat ja, dat is gewoon gemakkelijker. Het eerste is The Self, The Anima, The Animus, The Shadow, The Persona. En dan diegene die makkelijker te begrijpen zijn: The Father, The Mother, The Child, The Wise, The Hero, The Trickster en The Maiden. 

Dus dat zijn de oorspronkelijke twaalf waarmee Jung ooit begonnen is met archetypes te omschrijven en in beeld te brengen. Nu, ondertussen zijn de theorieën van Jung al ontzettend geëvolueerd. Ik vind de uitleg bij Margaret Mark en Carol Pearson in het boek The Hero and the Outlaw… Dat komt veel meer, ja, gelijk met de dingen die we meer begrijpen als het over archetypes gaat. Ze zijn nog verder onderverdeeld die archetypes, ik ga ze hier in detail wel even overlopen, maar er komt nog veel meer bij kijken die ik hier nu niet allemaal in detail kan gaan vertellen. Maar, op onze website in de shownotes – ga zeker kijken – want daar staat een overzicht van al die verschillende archetypes en ook nog hun onderverdelingen en hoe ze in de wereld staan. Super interessant om eventjes te gaan naar kijken. Dus ga zeker checken op heksendragensneakers.be. 

[0:11:02]

Ik heb ook elke keer de link gelegd met de Griekse mythologie. Waarom? Omdat het u een beetje een beeld geeft hoe die basisarchetypes al terugkwamen in bepaalde godsdiensten. Ik heb de Griekse mythologie genomen, omdat we het al over Plato hebben gehad, het oude Griekenland. Dus ik vond dat gewoon het logische. Dan heb ik ook nog een tarotkaart van de Grote Arcana ernaast gelegd, puur om u een beetje meer context te geven. Ik ga niet zeggen dat het altijd honderd procent gelijk loopt, maar ik vind het gewoon wel interessant om daarmee te gaan vergelijken. Dus we gaan er gewoon doorgaan, het zijn er twaalf, dus bear with me. Maar het is wel interessant om ze allemaal even te kaderen, omdat je dan meer een idee gaat krijgen van wat die archetypes precies voor jou gaan kunnen betekenen. 

De eerste: The Innocent. Het motto van The Innocent is ‘vrij om uzelf te zijn’ en het basisverlangen is om het paradijs te bereiken. Het doel is om gelukkig te zijn. Nu, The Innocent heeft als grootste angst om gestraft te worden, maakt niet uit of het iets is goed of fout. Gewoon de angst om gestraft te worden. Wat een beetje een gevaar is voor iemand die identificeert met het archetype van The Innocent is om een beetje saai te zijn, omdat die personen heel vaak onschuldig zijn, innocent, onschuldig. En daardoor misschien niet echt dingen durven doen. Talenten van The Innocent zijn vertrouwen en optimisme. Dat is ook een beetje gelinkt aan andere types bv. The Saint, The Romantic, The Dreamer. Dus dat is allemaal een beetje archetypes die gelinkt zijn met The Innocent. 

Als ik ga naar de Griekse mythologie doet mij dat het meeste denken aan Dionysus, vooral om het feit van, bij The Innocent zie ik zo echt een tiener die gewoon wil feesten, plezier maken, niet te veel nadenkt over wat er allemaal kan gebeuren en gewoon optimistisch is (Lana lacht). Da’s een klein beetje hoe ik The Innocent zie en ik link dat het meest met de Griekse God Dionysus. In de tarot vind ik dat deze het meest samenvalt met de dwaas, the fool. Gewoon ook weer door die impulsiviteit die daarin zit. 

[0:13:47]

De tweede archetype is The Everyman. Motto: alle mannen en vrouwen zijn gelijk. Basisverlangen is om mensen te verbinden. Dus The Everyman moet je echt gaan zien als een persoonlijkheid die er wil gaan bijhoren. De grootste angst is dan uiteraard om uitgesloten te worden, of om te gaan opvallen in de menigte. Dus dat zijn mensen die eigenlijk geen behoefte hebben om in de spotlight te gaan staan, die heel oké zijn om gewoon in een menigte te zijn, daarmee te verbinden. Die hoeven er niet per se uit te springen. Wat wel een gevaar is bij mensen die daarmee identificeren, is dat ze zichzelf een klein beetje verliezen in die menigte of dat ze heel oppervlakkige relaties hebben gewoon omdat ze zo nood hebben om met iedereen gewoon te verbinden. 

Talent is realisme, empatisch en oprecht. Een beetje the girl/the boy next door. Ook soms een beetje zowat de stijve hark, de brave burger en echt wel een soort van kuddedier. Ik weet dat dat op zich misschien niet zo positief klinkt, maar dat zijn mensen die echt wel heel mooie eigenschappen ook kunnen hebben. Ik zeg het: empatisch, oprecht, verbindend werken. Dus, het is ook wel echt heel positief. Nog positiever is de Griekse mythologie die ik eraan gekoppeld heb, is de godin van de vrede Pax. Waarom? The Everyman wil eigenlijk voor de vrede zorgen, wil iedereen verbinden, wil zorgen dat er niet wordt uitgeschoten, een beetje alles goed houden. Dus de godin van de vrede. Tarotkaart daarbij gekoppeld, heel makkelijk: de matigheid of temperance. Gewoon zorgen dat alles matig is, dat alles bij elkaar verbonden is. 

[0:15:52]

Daartegenover staat uiteraard The Hero. Ja, waar een wil is, is een weg hé, dat is het motto van The Hero. Die wil vooral heroïsche daden gaan doen, deskundig zijn op vlak van de wereld verbeteren, dat is het doel van The Hero. De grootste angst die The Hero heeft is uiteraard zwakheid of lafheid. Een strategie is om zo sterk mogelijk, zo capabel mogelijk zijn, dat als de situatie er is, dat die gewoon zonder nadenken zich op iets smijt. Het gevaar hierbij is dat hij arrogant wordt, ik denk dat we allemaal wel heel goed kunnen herkennen dat sommige helden wel arrogant kunnen zijn. En ook een constante nood hebben om te strijden tegen hen. Dat kan je ook gewoon zien, als die geen doel hebben in hun leven om voor te strijden, dan lopen die een beetje verloren. Maar dat kan ook gewoon gevaarlijk zijn, omdat die eigenlijk nooit tot rust komen.

Talent is heel competent zijn en gewoon ook moedig zijn. Hoe kan je dat nog omschrijven? Als de krijger, de superheld, de soldaat, de winnaar, ook wel een beetje de teamplayer, maar dan degene die er zowat uitschiet. Griekse mythologie uiteraard Achilles, ik denk dat dat een heel mooi voorbeeld is van een klassieke hero. In de tarot vond ik dit een moeilijkere kaart, omdat… Er is niet één kaart die dat samenvat. De zegewagen, the chariot vind ik daar heel goed bij passen. Maar langs de andere kant ontbreekt er dan ook een beetje strength, kracht vind ik daar ook bij passen. En the hanged man, de gehangene is dan meer de negatieve kant van The Hero waarbij je eigenlijk gaat naar uzelf opofferen, self sacrifice. Dus op tarotvlak heb je daar wel een paar kaarten die bij dit archetype passen. 

[0:18:02]

The Caregiver. Ik denk moederfiguur, je naaste graag zien zoals je zelf graag gezien wordt, iemand die voor andere wil zorgen, ze wil beschermen. Grootste angst is egoïsme, dat is iets wat dit archetype het niet in kan vinden. Zwakke plek is om bv. een martelaar te worden, of om uiteraard uitgebuit te worden. Ik denk dat dat heel duidelijk is. 

Talent is compassie en genereus zijn, ook gekend als de heilige altruïst, de ouder, de helper, de supporter. In de Griekse mythologie ga ik deze vooral linken met de god van de geneeskunde, je weet wel, het tekentje van de apotheek in de geneeskunde met de slang. (Lana zucht) Ja, ik ga dit weer volledig verkeerd uitspreken (Lana lacht) maar ‘Asclepius’. Ik denk dat ik het juist uitspreek. Ik denk dat die het dichtst bij The Caregiver komt te liggen. In de tarot ga ik eerder gaan naar de keizerin, the empress. Gewoon omdat die heel veel gelinkt wordt met echt dat gegeven van te gaan zorgen voor anderen.

[0:19:28]

De volgende is The Explorer. Ja, die mag je niet vastzetten, die heeft vrijheid nodig, wil zichzelf gaan ontdekken door de wereld te gaan verkennen. De grootste angst is uiteraard om gevangen gezeten te worden of zich te moeten aanpassen aan een bepaalde norm. Of ook gewoon om onvervuld te zijn, dat is ook een angst, om bepaalde dingen niet te hebben ontdekt. Strategie is reizen, uiteraard, The Explorer, maar ook gewoon nieuwe ervaringen opdoen en ook ontsnappen aan de saaiheid. Dus niet saai zijn, constant bezig zijn, constant ontdekken. Nu, het gevaar daarvan is dat die ook wel doelloos kunnen rondzwerven, omdat ze constant op zoek zijn naar iets nieuw en ook een beetje kluizenaar kunnen zijn. 

Talent is autonomie, ambitie en authenticiteit. Ook wel bekend als the wanderer, de verkenner, de individualist en pelgrim. Uiteraard Griekse mythologie heel duidelijk Hermes, de god met de vleugeltjes aan de schoenen. In de tarot vind ik deze het meest passen bij de wereld, the world, gewoon om het feit van dat die energie van die wereld te gaan ontdekken, dat dat wel met elkaar linkt.

[0:20:55]

Volgende archetype: The Rebel. (Lana lacht) Ja, regels zijn er om te breken, dat vind ik wel een hele mooie als motto. Een beetje een archetype die naar het negatieve neigt, omdat daar ook wel wraak bijzit bij dit archetype, maar ook revolutie. Het doel is om om te gooien wat er niet werkt, probleem daarmee is van dat dat soms niet altijd even goed loopt. De grootste angst van The Rebel is geen macht hebben, of ineffectief te zijn. De strategie is echt gewoon den boel om te gooien, te choqueren dat ook, en te vernietigen. Gevaarlijk kan zijn dat dat uitslaat naar een heel donkere kant, en ook naar misdaad.

Talent is absolute vrijheid, een beetje anarchy en ook gewoon echt wel schandalen opzoeken, gewoon om een beetje te schoppen tegen bestaande structuren. Ook gekend als de revolutionair, de wilde persoon, het buitenbeentje, the outlaw. In de Griekse mythologie heb ik daar Prometheus aan gelinkt, omdat dat was de rebel titan die Zeus heeft geaffronteerd door de mens vuur te geven. Dus ingaan tegen bestaande structuren, ik denk dat dat wel heel duidelijk is. Bij tarot heb ik daar ‘de dood’ aan gelinkt, lijkt nu heel luguber. Het is ook uiteraard wel dat donker kantje, maar de dood heeft als functie om dingen stop te zetten, zodat er iets nieuws kan komen. En dat is eigenlijk in essentie ook wat The Rebel doet. Ik vind dat eigenlijk wel een heel goede kaart voor bij The Rebel. 

[0:22:50]

Nummer zeven is The Lover. Ja, ik denk dat dat degene is waar ik het minst van al uitleg moet over geven. Ik bedoel, we weten allemaal waar The Lover mee bezig is: intimiteit en ervaringen. Grootste angst is om een muurbloempje te zijn en uiteraard om alleen te zijn of niet gewild of niet geliefd te zijn. Strategie is om fysiek en emotioneel aantrekkelijk te zijn en te worden. Gevaarlijk is anderen te veel te willen pleasen en dus een risico om identiteit te verliezen. 

Talenten zijn passie, dankbaarheid, appreciatie, commitment. Gelinkt aan Griekse mythologie aan Eros, uiteraard logisch. En in de tarot ook ‘de geliefden’, the lovers. Ik denk dat deze het meest klassieke archetype is die echt iedereen begrijpt. 

Acht: The Creator/Artist. Dat zijn de creatieve types hé. Echt, als je je iets kan inbeelden, dan kan je het ook maken. Doel is om een visie werkelijkheid te maken. Angst voor matig te zijn, of iets niet te kunnen creëren. Gevaar kan zijn perfectionisme, en ook een beetje slechte beslissingen nemen. Talent uiteraard creativiteit en verbeelding. Da’s ook de muzikant, de schrijver, de dromer. Echt gewoon mensen die dingen uitvinden, mensen die dingen creëren.

In de Griekse mythologie heb ik daar Apollo aangekoppeld. Apollo was echt van heel veel dingen God, maar onder andere ook van de kunst en de creativiteit. En in de tarot, daar koppel ik ‘de ster’ aan, ook gewoon creatie. 

[0:24:40]

Dan The Jester. Motto van The Jester is yolo, (Lana lacht) you only live once. Ik denk dat iedereen wel iemand kent in zijn omgeving die The Jester is. Wat doen die? Gewoon plezier maken en de wereld willen opfleuren. De grootste angst is uiteraard om een saai leven te hebben of om saai gevonden te worden. Hun strategie is gewoon komisch zijn, grappen maken, spelen. Gevaar daarbij is een beetje frivoliteit, en ook wel tijd verspillen. Again, de dwaas, de lolbroek, de komiek zijn andere namen daarvoor. 

In de Griekse mythologie vond ik het moeilijk. Er is een god van de lach, maar die is iets minder gekend: Gelos. Maar ik denk dat The Jester sowieso wel… De joker, dat we daar ook wel een beeld van hebben en dat dat ook wel terugkwam in de Griekse mythologie. Voor de tarot heb je uiteraard de dwaas, maar dat vind ik niet zo echt passen. Ik vond de duivel ook wel een beetje passen, maar ik geef toe dat de kaart van de joker in een gewone kaartenset eigenlijk daar meer bij past. Dus dat was een beetje een moeilijke.

[0:26:00]

Op nummer tien The Sage. Da’s de wijsheid. Dat gaat over mensen die de waarheid willen ontdekken, die analyse en intelligentie gebruiken om de wereld te begrijpen. De grootste angst is onwetend te zijn of misleid te worden. Ze willen zoveel mogelijk kennis opdoen en alles proberen te begrijpen. En het probleem is dat ze daarbij soms oog voor detail verliezen, of dat ze continu blijven studeren en daar eigenlijk niks mee doen. Talent is wijsheid en intelligentie, ook wel bekend als de detective, de eeuwige leerling, de denker, de filosoof, de onderzoeker, professor, mentor, leraar, noem maar op… En in de Griekse mythologie uiteraard Athena, godin van de wijsheid. En in de tarot ‘de heremiet’ is de bijpassende kaart.

Nummer elf, we zijn er bijna. The Magician. Daar identificeer ik mij – ik ga dat al op voorhand zeggen – daar identificeer ik mijzelf enorm mee. Het basisverlangen om de fundamentele wetten van het universum te begrijpen. Het doel is om dromen waar te maken. Ik herken me daar enorm in. Grote angst: ongewenste negatieve gevolgen te veroorzaken, iets wat ik bij mezelf ook enorm ervaar. Zwakke plek is om manipulatief te zijn. Ik heb dat nog niet zo ervaren (Lana lacht), maar ik kan me er wel in vinden. Talent is om overal te proberen om een win-winsituatie te vinden, ook heel herkenbaar. Het zijn meestal mensen die ook healers zijn, sjamaan, leider. Griekse mythologie: Hecate, godin van de maan en de magie. En uiteraard in tarotdek heeft The Magician een eigen kaart, dus dat was gemakkelijk.

[0:28:02]

Ten slotte ook een van de meest herkenbare archetypes, en dat is ook de laatste. Dat is The Ruler. Motto: power isn’t everything, it’s the only thing. Ik denk dat daarmee alles wel gezegd is (Lana lacht). Ja, controle is het belangrijkste, macht uitoefenen is de manier waarop dat ze controle krijgen. Grootste angst is chaos en de macht te verliezen. Talent is verantwoordelijkheid en leiderschap. Nu, The Ruler kan soms zowel een beetje in een negatief daglicht gesteld worden. Dat is degene die de baas is, de koning, de politieker, het rolmodel. Die dragen heel veel verantwoordelijkheid en zijn soms wel ook een klein beetje misbegrepen. In de Griekse mythologie uiteraard Zeus. En in de tarot de keizer, of the emperor. 

Ik herken mezelf eigenlijk het meest in The Magician. Alhoewel dat ik ook wel zoiets heb van: “The Ruler, daar herken ik mezelf ook wel een beetje in.” Alleen heb ik totaal geen verlangen om macht te hebben, da’s eigenlijk iets wat mij volledig kan gestolen worden (Lana lacht), maar ik hoor van heel veel mensen wel van: “Jij zou echt wel een goede politieker zijn.” Ik heb totaal geen ambities om een politieker te zijn, dat interesseert mij totaal niet. Maar ik herken wel dat ik bepaalde eigenschappen daarvan heb.

Daarnaast, The Creative/The Artist, daar herken ik mij ook enorm in omdat: ik schrijf ook, ik ben constant bezig met dingen te creëren, ik ben heel creatief op mijn eigen manier. Ik maak geen klassieke kunstwerken, maar ik creëer wel. En ten slotte, The Jester, ik entertain ook graag. Ik maak ook wel graag plezier, ik ga vaak grapjes maken. Dus eigenlijk kan ik mij wel vinden in vier van die verschillende archetypes. 

[0:30:07]

En terwijl ik bezig was met ze allemaal te overlopen, neem ik aan dat er voor jullie ook wel op bepaalde momenten bellekes gaan rinkelen zijn van: “Hmm, dat ben ik ook echt wel, of dat ben ik totaal niet.” Dus, op zich vind ik dat wel heel interessant om daar naar te gaan kijken. Je bent ook niet één archetype, niemand is gewoon één ding and that’s it. Je hebt altijd wel aspecten van meerdere archetypes. Dat was ook iets dat Jung wou zeggen van: “Het is niet iets dat fixed is, het is niet omdat je nu die archetypes linkt dat dat zo moet blijven.” Je hebt ook verschillende archetypes die wat overlappen, die ook kunnen samenwerken en die ook kunnen veranderen. Dus het is niet iets dat statisch is.

Nu, als ik dat aan het overlopen was, het zijn er twaalf, was ik al direct eigenlijk aan het denken van: “Dat zijn eigenlijk een beetje de sterrenbeelden.” En de sterrenbeelden zijn eigenlijk de oudste archetypes die er zijn. Die dateren van echt heel lang geleden, nog voor Plato enzo. Je hoort ook wel van die linken met die goden, die zitten er ook wel in, maar die goden gebruiken we minder actief vandaag de dag nog. Maar die sterrenbeelden dat gebruiken we echt wel. Dus ik ben dan even gaan kijken van: “Kunnen we die koppelen aan die archetypes?” Nu, ik vond het een beetje moeilijk om dat echt letterlijk een-op-een te gaan koppelen, dat vond ik ook weer op zich interessant.

Want bijvoorbeeld: ik ben leeuw in mijn zonneteken, en inderdaad je kan dan zeggen van: “Ja leeuw dat is een beetje The Ruler.” Want een leeuw is… Ze zeggen dat is de koning van de dierenriem, dat is ook wel de voortrekker, dus je gaat naar die leidersfiguur, dus dat is The Ruler. Alleen ontbreekt daarin dat archetype een belangrijk element van dat de leeuw ook echt wel de entertainer is, dat die graag in de spotlight staat. Dat element vind je dan wel meer terug bij het archetype van The Jester. En toch, als je mij die lijst geeft ga ik mij het meest identificeren met The Magician, die dan eigenlijk heel weinig heeft met de kwaliteiten die een leeuw heeft. Terwijl The Magician eerder een kruising is tussen waterman en vissen.

Nu, mijn maanteken is vissen, dus dat kan wel een beetje kloppen. Maar ik wil u gewoon duidelijk maken dat… Je kan u herkennen in die archetypes van Jung, maar je kan u ook herkennen in de sterrenbeelden. En die hoeven elkaar niet uit te sluiten, die kunnen wel degelijk naast elkaar bestaan, en je kan ook wel meerdere aspecten van archetypes hebben. 

[0:33:06]

Is het ene systeem beter dan het andere? Neen, ik denk niet dat… Eén: ze geven gewoon u een andere kijk op bepaalde dingen, ze kunnen u elementen aanreiken om uzelf beter te gaan begrijpen. Ik vind mijn leeuw-vissen combo uit sterrenbeelden super interessant, omdat dat geeft me een heel duidelijk beeld van wat ik nodig heb in mijn leven. Maar het archetype van Jung, The Magician is eigenlijk denk ik net iets beter een samenvatting van wat ik aan het doen ben. Dus, beiden helpen mij. Dus het ene is niet beter dan het andere, ze geven gewoon verschillende inzichten. Er zijn echt honderden soorten archetypes hé, ik heb er hier nu twee genoemd, die van Jung en de sterrenbeelden. Maar je hebt er nog heel veel. 

Herinner je u de aflevering over ayurveda? Daar hadden we het over dosha’s; als je dat nog niet hebt beluisterd, zeker eens doen. Die dosha’s zijn op zich ook archetypes, ze worden met dezelfde dingen gelinkt. En zo heb je heel veel bestaande systemen. Als je die allemaal gaat optellen krijg je eigenlijk een lijst van (Lana zucht) meer dan 300 verschillende archetypes. Ook een lijst daarvan kan je vinden in de shownotes op onze website. Dus… Die archetypes zijn veelzijdig en je kan daar vanalles mee gaan doen. Je kan u daarmee gaan identificeren en dat kan u helpen.

[0:34:44]

Ik ga even een quote voorlezen. Just as we do not create our dreams, but they happen to us, so we do not invent the persons of myth and religion, they, too, happen to us. Wat wil dat nu zeggen? Dat eigenlijk… Wat we dromen, daar hebben we geen controle over, dat gebeurt gewoon. De persoonlijkheden die in die dromen zitten, die komen gewoon naar boven. Hetzelfde met die archetypes, dat zijn niet dingen die we gaan uitvinden, dat zijn dingen die onze psyche gaat creëren en die eigenlijk ons gewoon overkomen. Jung die was ontzettend veel bezig met dat onderbewustzijn en die dromen, en daaruit vloeit eigenlijk het idee dat die archetypes geen bewuste keuze zijn, maar dat die dus voortvloeien uit iets dat groter is dan onszelf.

Maar uiteindelijk is elk personage, elke soort van vorm die we in onze dromen of in ons onderbewustzijn of onze fantasie – hoe dat je het ook wil gaan omschrijven – al die personages uit mythes, dat zijn allemaal archetypes. Wat wil ik daarmee zeggen? Ga uzelf dus niet gaan beperken tot bestaande archetypes. Geef uzelf de ruimte om misschien eigen archetypes te gaan ontwikkelen, zowel qua eigenschappen als qua hoe ze eruitzien. Dus, pin u niet vast. Dat is denk ik datgene wat het belangrijkst is. 

Waarom bestaan die archetypes, en wat moet je daar in godsnaam mee gaan doen? (Lana lacht) Het ding is dat ze eigenlijk zorgen voor een bepaalde voorspelbaarheid. Op zich is dat goed, en soms is dat wat minder goed. Het ding is gewoon bijvoorbeeld: die Ruler en leidersfiguur, die kan je al makkelijk gaan inschatten van: “Oké, als je die leidersfiguur in zo een situatie dropt, dan gaat die dat en dat en dat doen.” Dat geeft u eigenlijk de mogelijkheid om bepaalde sociale interacties veel beter te gaan inschatten. Dus het geeft u inzicht over menselijk gedrag. 

[0:37:10]

Langs de andere kant triggeren ze emoties, ze zorgen bijvoorbeeld dat onze innerlijke wereld, dat we daar met fantasie en vrijheid kunnen spelen, die archetypes kunnen ons helpen met bepaalde emoties op te roepen. Ik ga daar straks nog even op terugkomen. Dus elk archetype is ook gelinkt aan bepaalde emoties, en daardoor kunnen ze u helpen om bepaalde emoties te gaan triggeren op een moment dat jij dat wilt. Ze geven u ook zingeving, ze zorgen er gewoon voor dat je vat krijgt op de wereld.

In de shownotes, ik heb het al gezegd, ga je het overzicht kunnen vinden van al die archetypes die ik heb opgenoemd. Iets leuk om te gaan doen, is te gaan kijken van: “Hoe sta je daar zelf in, maar ook in uw omgeving. Welke archetypes heb jij allemaal in jouw omgeving? Ben je bv. omgeven door heel veel mensen die rulers zijn, en ben jij dan meer bv. The Everyman?” Een interessante oefening om te gaan begrijpen hoe archetypes u in uw leven kunnen helpen, is door te gaan kijken naar die archetypes en een beetje te gaan merken van oké: “Wat zit er hier allemaal in mijn omgeving?” 

Let wel op dat je mensen niet vereenvoudigt tot één bepaald archetype, zoals ik al zei, mensen zijn een complexe energie, ze zijn een mengeling van verschillende archetypes. Dus bekijk de personen in jouw omgeving ook zo. Een voorbeeld van een situatie waarbij ik het enorm lastig heb gehad is als je… Vroeger als ik studeerde moesten wij veel groepswerken maken. Uiteraard werd ik altijd in een leidersfiguur een beetje gedwongen door zo van die testen, of gewoon, omdat dat zo was. En na een tijdje was ik dat gewoon beu, omdat bij elk groepswerk was ik altijd diegene die moest zorgen dat alles een beetje vlot liep enzo. Op zich zit daar uiteraard wel een deel in wie ik ben, maar soms is dat ook gewoon vermoeiend. 

[0:39:25]

Dus ik deed een poging om absoluut niet de leider te zijn, mijn mond te houden, echt gewoon te zorgen dat ik een muurbloempje was. Dat werkt niet. Wat ik ook deed, ik heb dat verschillende keren geprobeerd, op een of andere manier merken mensen aan u dat je goed bent in het nemen van beslissingen, dat je goed bent in het uitstippelen van een pad. Na een tijdje was het sowieso altijd dat iedereen naar mij aan het kijken was van: “Wat gaan we doen?” Dus, ik wil gewoon maar zeggen… Weten wat uw archetypes zijn en hoe jij in de wereld staat, helpt u ook in bepaalde sociale omgevingen, helpt u ook om te begrijpen waarom bepaalde dingen gebeuren in uw leven. 

Ook interessant: ga eens nadenken over wat uw ouders zijn, welke archetypes dat je met hen gemeenschappelijk hebt. Misschien eens nadenken ‘heb ik bepaalde archetypes van hen overgenomen?’ Dat is niet per se slecht, niet per se goed. Als je bepaalde dingen hebt overgenomen, zijn die archetypes deel van jou, of zijn die deel van jouw ouders? Daar is geen doorsnee ja/nee/fout/juist antwoord op, gewoon interessant om daarnaar te gaan kijken.

De volgende manier waarop dat ik archetypes gebruik, is door ze te gaan oproepen. Ik heb verschillende archetypes waar ik mij met identificeer, en soms heb ik gewoon The Jester nodig. Soms heb ik gewoon nodig… Sociale situaties, je bent met een groep onderweg, dan voel ik mij gewoon veilig als ik wat grappen kan maken, wat plezier kan maken, wat fun kan maken. Dat is gewoon een deel van wie ik ben, dat is het type waarop ik leun. Als ik belangrijke beslissingen moet maken, dan ga ik naar The Ruler, dan roep ik die op, dan zie ik die bij mij en dan is dat de persoon waar ik kracht uit haal.

Dus zie die archetypes ook gewoon als een soort van kracht waar je kan op leunen op bepaalde momenten. En je kan ze allemaal gebruiken hé, alle twaalf staan ze ter beschikking. Ook al identificeer je u misschien niet zo met The Explorer, wat bij mij totaal niet het geval is. Ik heb daar echt, nee, ik heb daar niks mee. Maar bijvoorbeeld als ik moet gaan reizen is dat misschien wel een soort archetype waardoor ik mij kan openstellen om niet van begin tot einde mijn reis te plannen en wat meer naar die energie te gaan. Dus je kan die ook echt wel gaan oproepen en dat kan u echt wel stabiliteit geven.

[0:42:02]

Daarnaast ga je ook heel makkelijk archetypes gaan herkennen in fictiepersonages en boeken en films, waardoor je het makkelijker gaat hebben om bijvoorbeeld bepaalde types te gaan begrijpen. Ook interessant om te weten is dat bedrijven archetypes gebruiken, zowel om hun bedrijf en het merk te gaan vormgeven en daar logica in te brengen, alsook HR, die gaan ook naar archetypes gaan kijken. Wat heel belangrijk is bij archetypes is het verhaal van gender. En ik wil daar even heel duidelijk over zijn: Jung heeft die archetypes gemaakt in een omgeving waarbij de patriarchy heel aanwezig was en je merkt dat ook. Bepaalde rollen zijn heel cliché vrouwelijk geschreven en heel cliché mannelijk geschreven. 

Mijn hero bijvoorbeeld is een vrouw, ik heb dat op nog nooit een andere manier bekeken. Voor mij is dat onmiddellijk vrouwelijk. Wat wil ik daarmee zeggen? Ga die archetypes niet gaan bekijken in genderrollen, maak daar uw eigen gender van. Voor mij zijn archetypes genderneutraal. Jij kan daar zelf volledig in kiezen op welke manier dat er een gender of een bepaalde mannelijke of vrouwelijke energie aan gelinkt wordt. Maar ik vind dat je u daar niet moet in beperken. Een mooi voorbeeld ook is het archetype van The Goddess, de godin. Daar tegenover staat het archetype van The Queen, de koningin. Op zich zijn dat alle twee vrouwelijke rollen om het zo te zeggen. Alleen vind ik dat bv. voor mij persoonlijk… De godin is een meer sensuele en meer vrouwelijke energie, ook heel krachtig hé, want dat gaat veel meer naar het vrouwelijke op voor mij. Terwijl een koningin, daar zit veel meer van dat ruler archetype in, en dat heeft veel meer die mannelijke energie.

[0:44:20]

 Dus op zich kunnen ze voor dezelfde eigenschappen staan, alleen kun je daar gaan nuanceren van: “Wat voor energie wil ik associëren daarmee?” Dus ga daar ook gewoon mee gaan spelen en pin je niet vast op die genderrollen. Nu, nog een paar tips over hoe je daarmee aan de slag kunt gaan. En dit is waar het echt wel leuk wordt hé. Stel uw pantheon samen: maak een lijst van archetypes die je graag gebruikt, (Lana lacht) ik moet een beetje denken aan The Avengers. Zorg dat je eigenlijk een groepje hebt klaarstaan waar je beroep op kunt doen in verschillende situaties. Ik denk dat dat een heel mooie manier is om daarnaar te gaan kijken. 

Stel misschien je Wonder Woman samen. Wat wil ik daarmee zeggen? Voor mij, Wonder Woman was een hele mooie creatie van meerdere archetypes, ze is a warrior, ze is a hero, maar ze is ook a caregiver, a lover en ook echt wel innocent, want ze komt… voor de mensen die het verhaal van Wonder Woman niet kennen. Een vrouwelijke warrior, godin bijna, die eigenlijk uit een afgesloten gemeenschap komt en opeens in de wereld wordt gedropt en eigenlijk vrij innocent, ook wel zeel veel humor heeft dat karakter. Dus eigenlijk is dat een karakter die geschreven is met heel veel archetypes ineen. Misschien is het interessant om te kijken hoe jouw archetypes die belangrijk zijn voor jou allemaal samen passen, en daar zelf een figuur of representatie van te maken. Bv. een heel sensuele warrior die toch nog een zwaard heeft op de rug en daar toch nog een bril op heeft, want ja, ook wel geïnteresseerd in wetenschap en dergelijke meer.

[0:46:16]

Ik hou wel van al die types samen te brengen en daar een uniek nieuw figuur, representatie van te maken die eigenlijk alleen maar eigen is aan jou. Hal en Ira Stone, psychologen en auteurs van Embracing Our Selves, die hadden het ook over hoe vroeger in de oudheid we een hele reeks aan goden en godinnen hadden, en dat dat eigenlijk ervoor zorgde… Nee, in Griekenland was het zo dat je alle goden en godinnen moest gaan verafgoden, worshippen. Dat was zo, je mocht wel een favoriet hebben, maar je moest voor allemaal eigenlijk aandacht hebben. 

En zij omschrijven dat dat heel belangrijk was voor onze mentale gezondheid, en dat eigenlijk wat er gebeurd is door dat allemaal naar één of een paar goden te brengen, dat je eigenlijk daar mist aan… veelzijdigheid van die archetypes. Door dat je al die verschillende archetypes hebt, heb je ook allerlei facetten van de menselijke psyche die aanbod komen. Het is wel interessant om in al die archetypes eens te kijken van: “Hoe speelt dat voor mij?” Ook al is het niet uw favoriet, ook al voel je daar niet echt veel affectie mee, dan nog is het interessant wat dat archetype precies voor jou betekent. Omdat dat helpt met uw mentale gezondheid. 

[0:48:00]

Een leuke oefening dat je daarbij kan doen is bv. de Grote Arcana van uw tarotkaarten gaan gebruiken, een kaart trekken en u eens… gewoon connectie te maken met het archetype die op die kaart vertegenwoordigd is. Welke aspecten komen er bij dat archetype kijken? Waarvoor staat dat voor jou? Beeld je even in dat je vastzit in die kaart, wat gebeurt er dan? Wat doe je daar? Welk gesprek ga je aangaan met die figuur op de kaart? Welke vragen stel je aan die figuur? Ook gewoon misschien de vraag van: “Ben jij die figuur die op de kaart staat?” Dus da’s iets leuk, je kan dat doen sowieso met de klassieke archetypes, maar ik denk dat dat een heel toffe oefening is om te gaan doen met je tarotkaarten. 

Ten slotte, om af te sluiten, de archetypes kan je gaan gebruiken om meer zelfkennis te krijgen. En dat ga je doen door te gaan journallen. Een oefening daarbij die wordt omschreven is the active imagination. Wat is de oefening concreet? Ga ook zeker gaan kijken in de shownotes. Wat je eerst gaat doen: nodig één van de archetypes bij je uit en kies op voorhand echt een archetype uit. Koppel daar een verpersoonlijking aan, dus dat er echt een personage, een fysiek persoon gekoppeld is aan dat archetype. Sluit je ogen en ga eigenlijk gaan mediteren door die persoon te gaan voorstellen. Je stelt je gewoon voor dat die persoon daar is, en je wacht af. Laat even gewoon zien wat er gebeurt, misschien begint die persoon te dansen ofzo, je weet dat niet. Laat haar gewoon gebeuren. En kijk wat dat geeft.

[0:49:56]

Tweede aspect van de oefening is om een gesprek aan te gaan met die persoon. Heel interessant om te zien wat dat dan geeft, welke beelden dat er in je opkomen als je begint te praten met dat archetype, welke vragen dat jij gaat gaan stellen. De bedoeling is dan om achteraf dat allemaal te gaan opschrijven in je dagboek, welke gesprekken je daarmee gehad hebt, welke beelden dat er naar boven gekomen zijn terwijl dat je die meditatie hebt gedaan. De bedoeling is om dat te gaan herhalen een week lang, elke dag tien minuten, en eens te kijken welk resultaat dat geeft. Je kan dat doen met verschillende archetypes uiteraard en het concept is eigenlijk dreaming the dream forward. Dus eigenlijk dat je je onderbewustzijn neemt en dat het beeld, dat je dat actief gaat gaan een verhaal laten uitspelen in je hoofd. Dus je duwt uw droom eigenlijk vooruit om te zien wat dat geeft en om daar informatie uit te halen, want uw onderbewustzijn gaat ervoor zorgen dat dat archetype bepaalde dingen gaat zeggen of doen. En dat is de informatie die je meekrijgt.

Je kan zelf kiezen of dat dan informatie is die komt vanuit het universum, of die komt vanuit uw onderbewustzijn. Dat maakt mij op zich niet uit hoe je dat gaat gaan bekijken. Maar het is wel interessant om uzelf beter te leren kennen om te zien wat er vanuit jezelf naar boven komt als je eigenlijk aandacht schenkt aan die archetypes. Het is ook een techniek die wordt gelinkt aan bv. shadow work om te doen. Wil je daar meer over weten? Het boek Inner Work van Robert Johnson gaat daarover, heel interessant. Het kan ook zijn dat je dit werk doet met een therapeut. Er zijn therapeuten die daarin gespecialiseerd zijn om echt diep te gaan graven in dat onderbewustzijn, dus dat kan je ook zeker doen.

[Afsluiting]

[0:52:00]

Goed! Dat was het! (Lana lacht) Ik hoop dat je het interessant vond, ik vind het een super interessant thema, heel boeiend. 

(Outromuziek)

Heel veel linken tussen psychologie en spiritualiteit, wat ik altijd ontzettend boeiend vind. Maar eigenlijk is mijn boodschap gewoon van: “Geef het een kans, ga dat even gaan onderzoeken en gebruik die archetypes.” Voilà, dat was het voor deze week.

[0:52:27]

About Post Author