Maar terwijl ik kwaad word op de wereld omdat het zo oneerlijk is dat mensen niet willen betalen voor spiritualiteit, besef ik ook dat ik vooral kwaad ben op mezelf. De reden dat ik dit artikel schrijf, is misschien wel omdat ik mezelf nog steeds moet overtuigen dat de balans tussen geld en spiritualiteit niet zo moeilijk hoeft te zijn. Dus neem ik je mee in mijn therapeutische zoektocht naar die balans en spreek ik uit waar ik het zo moeilijk mee heb. Waarom voelt spiritualiteit en geld zo tegenstrijdig?
Waarom willen mensen niet betalen voor spiritualiteit?
Telkens weer kom ik uit bij diezelfde vraag. Ik begrijp het niet. Mensen leggen duizenden euro’s neer om op vakantie te gaan. Ze vinden er rust en plezier, maar geen transformatie. In mijn ogen is spiritualiteit een transformatie die veel waardevoller is dan die twee weken rust.
Gaat het dan puur om vakantiekiekjes? Als ik beelden kan plakken op de transformatie, wordt het dan plots waardevoller? Kunnen we er dan wel duizend euro voor over hebben? Heb jij duizend euro over voor een ervaring die je leven voorgoed zal veranderen? Of geef je het geld liever aan cocktails, een strandstoel en een paar selfies in de ondergaande zon? Begrijp me niet verkeerd: ik vind vakantie FANTASTISCH en ik kijk al uit naar onze volgende reis. Maar het idee dat niemand eraan twijfelt om geld uit te geven aan een vakantie, maar wél twijfelt om te betalen voor spiritualiteit, blijft moeilijk te vatten.
En dat legt ook onmiddellijk de complexiteit van deze thematiek bloot. Spiritualiteit is niet zoals een vakantie. Het is geen product met een afgelijnd doel of eindresultaat. Spiritualiteit vindt zonder twijfel zijn roots in religie en daar is geld doorgaans uit den boze. Het zou net datgene wat spiritualiteit moet bekomen – verlichting, inzichten en dieper connectie – kunnen bedoezelen. Maar is dat effectief zo? En waar komt dat idee vandaan?
Bescheidenheid
Mijn eerste instinct legt de oorzaak bij de katholieke kerk. Er zijn ongetwijfeld nog religies met dezelfde soort beeldvorming die ik hier beschrijf, maar ik ben het meest bekend met de katholieke kerk. Vandaar mijn keuze. Wanneer we het over spiritualiteit hebben, wordt dit vaak gekoppeld aan iets heiligs. Daartegenover staat dat geld vaak geassocieerd wordt met iets dat vuil is en dat het heilige zou kunnen bevlekken. De katholieke kerk legt enorm veel nadruk op sober leven. Zeker wanneer het gaat over priesters en nonnen. Die moeten sober leven en mogen geen belang hechten aan materiële deugden. Het beeld van spirituele leiders of mensen die ons moeten ondersteunen in onze zoektocht naar zingeving, is dat zij enkel hun taak kunnen volbrengen wanneer zij geen belang hechten aan bezittingen en geld. Wanneer je erbij stilstaat, is dit een vreemd beeld. Ten slotte is de kerk ook een fabriek. Of misschien zelfs eerder een bedrijf. Alleen hebben zij ervoor gezorgd dat de focus niet ligt op het bedrijf en je de geldstroom erachter niet kan zien. De geschatte rijkdom van het vaticaan ligt tussen de 10 à 15 miljard euro. Maar toch ‘geloven’ wij dat spiritualiteit en rijkdom niet samenhoren.
Een ander beeld zijn de boeddhistisch monniken in de kloosters in Azië. Gelijkaardig aan de katholieke kerk, met het grote verschil dat hier geen kerkfabriek achter zit met een overvolle bankrekening. De vraag is of hun spiritualiteit hierdoor dan per se beter is? Zijn die boeddhistische monniken spiritueler dan de katholieke priesters? Heeft het geld, het goud, de pracht en praal een impact op hun spirituele kennis? Ik heb bewondering voor die monniken die een bescheiden leven leiden. Ik zou het niet kunnen, omdat ik andere waarden heb in mijn leven. Ik wil een gezin, een organisatie oprichten, plezier maken en de wereld zien. Mijn roeping is onder de mensen komen en niet in een klooster zitten. Dat wegstappen van materiële bezittingen heeft ook als gevolg dat je geen deel meer kan uitmaken van de ‘normale’ wereld. Wil dat dan zeggen dat je moet kiezen? Kan je spirituele kennis willen delen, terwijl je daarnaast nog een doorsnee leven hebt? Want wanneer je jezelf niet aan de maatschappij onttrekt, heb je materiële bezittingen en geld nodig. Kan je een spiritueel leven leiden zonder afstand te nemen van het leven?
Wat zowel de katholieke kerk als die boeddhistische kloosters gemeen hebben, is dat ze beide deel uitmaken van een eeuwenoud systeem waar er een structuur is die zorgt voor onderdak, kleding, eten en een afgelijnde dagelijkse routine. Hoe summier de monnik ook leeft, hij hoeft zich geen zorgen te maken over een plek om te slapen. Ze krijgen een gevoel van veiligheid en thuishoren in de plaats die je anders met geld kan verkrijgen. Maar maak je geen illusies: dat systeem kost ook geld, en het komt in de vorm van donaties.
Dit gaat uiteraard over religies, maar wat met de niet afgebakende spiritualiteit? Wat als je de structuur rond spiritualiteit wegneemt? Wat als er geen kerk of klooster is? Wat als we aan ieder de vrijheid geven om spiritualiteit te beleven op zijn manier? Wat dan met diegene die de spirituele kennis verspreiden? Waar ligt de balans tussen dienstverlening en verloning dan?
Moet Heksen Dragen Sneakers een vzw worden en geen belastingen betalen? Of is het net onze plicht om bij te dragen aan de maatschappij? De vraag is dan waar het geld vandaan moet komen om van Heksen Dragen Sneakers een spiritueel bedrijf te maken. En ook: is het mogelijk om op een authentieke manier en met dezelfde waarden te blijven werken, wanneer je winst moet maken? Op die manier komen we terug bij het dilemma of geld en spiritualiteit kunnen samengaan.
Geld maakt niet gelukkig
Want ja, geld maakt niet gelukkig. Het is waar. Geluk heeft niets met geld te maken. Er zijn genoeg onderzoeken die aantonen dat meer geld niet wil zeggen dat je gelukkiger bent. Maar dit geldt enkel voor situaties waarin je basisbehoeften worden voldaan. De uitspraak “geld maakt niet gelukkig” kan je enkel opperen als je privilege kent. Als je nooit honger hebt gehad, nooit op straat hebt geleefd en nooit geleden hebt onder geldtekort. Enkel dan klopt die uitspraak. Geld maakt niet gelukkig, maar geen geld of geen ondersteunende structuur hebben, zoals een klooster, is verschrikkelijk.
De link tussen geld en geluk kunnen we niet zomaar samenvatten in een zegswijze uit een scheurkalender.
Dus in plaats van geld te zien als gescheiden van geluk, moeten we misschien meer kijken naar geld als iets spiritueels. Als een onderdeel ervan. Wat als we geld en spiritualiteit verbinden? Kijk, materialisme – in welke vorm dan ook – kan en mag een spirituele beleving zijn. Maar het is niet het nummer op onze bankrekening of de hoeveelheid aan bezittingen die blijk moeten geven van hoe spiritueel we zijn. Is de monnik in het klooster die niets heeft per se spiritueler dan de paus in zijn pokkeduur Vaticaan? Maakt het iets uit? Anders gezegd: het is niet de hoeveel we hebben, maar hoe we ermee omgaan.
De geldstroom
Geld is energie. Een neutrale energie die goed, noch slecht is. Geld maakt iets niet vuil en het neemt niets weg van de integriteit. Het is een stroom die naar iemand of iets toe vloeit, om die persoon energie te geven om te creëren. Als we spiritualiteit willen in ons leven, dan moeten we ook investeren in de mensen die dit mogelijk maken.
Dus hoe moet het nu verder? Kunnen we een nieuwe spirituele beleving creëren zonder een bestaand systeem zoals een kerk? Is er een businessmodel voor spiritualiteit? Bestaat spiritualiteit zonder geld? Of is dat een illusie?
Geld maakt deel uit van ons leven. Alles in het leven is spiritualiteit, en dus ook geld. Net zoals het tijd zal vragen om spirituele beleving los te koppelen van een bestaand dogma, religie of kerk, zal het ongetwijfeld ook tijd vragen voor mensen om te betalen voor spiritualiteit. Ik heb dit niet geschreven om met de vinger te wijzen of te klagen over de uitdagingen van het runnen van een spirituele business. Ik heb dit geschreven vanuit mijn eigen zoektocht naar antwoorden op hoe we een evenwicht kunnen vinden. Ik heb die antwoorden nog niet, enkel de vragen. Wanneer ik aan de toekomst van spiritualiteit denk, dan zijn dit de vragen die we ons moeten durven stellen. Maar ik wil alvast het voortouw nemen in het onderzoeken van een nieuwe manier van die balans te vinden en het ontwikkelen van een nieuw spiritueel businessmodel.
About Post Author
