‘Veda’ is het sanskriet woord voor wetenschap en wijsheid en ‘ayur’ betekent leven. Het is dus eeuwenoude wijsheid die het verband tussen alle aspecten van gezondheid legt om de duur en kwaliteit van je leven te verbeteren.
De zieners bestudeerden op de vijf natuurelementen, ether, lucht, vuur, water en aarde en zagen deze terugkomen en intrageren met de mens. Aan de hand van ayurveda kom je in direct contact met je wilde, natuurlijke zelf.
Heb je je ooit al eens afgevraagd waarom andere mensen zich zonder problemen aan een trainingsschema kunnen houden? Of hoe sommigen gewoon instant in slaap kunnen vallen of enorm snel afgeleid zijn? Wel, via ayurveda leer je elk aspect van jezelf kaderen, begrijpen en accepteren. Het herkent het verband tussen je gedachten, fysieke activiteit, voeding, slaappatroon, omgeving, relaties met anderen. Ayurveda is een taal, die je met je lichaam kan spreken. Je weet wat je lijf zegt, wanneer je voor de zoveelste keer amper kan slapen of last hebt van maagzuur.
Balans en dosha’s
Gezond zijn betekent in ayurveda dat de drie dosha’s in balans zijn in vergelijking met jouw unieke blauwdruk. Er zijn drie mind-body types in iedereen aanwezig, maar iedereen heeft zijn unieke verdeling en gradaties. Je kan één of twee dominante dosha’s hebben, of allemaal gelijk verdeeld hebben. De percentages van de dosha’s vormen jouw unieke blauwdruk en is genetisch bepaald. Om al een beetje een idee te hebben van jouw blauwdruk, kan je de test van Lily Joan Roberts doen.
Om echt een meer gedetailleerde blauwdruk te krijgen, ga je best op consultatie bij een ayurvedische dokter of practitioner. Aan de hand van aanpassingen in je voeding, omgeving en lifestyle, kan je je lichaam geven wat het vraagt en dus terug in balans brengen.
Vata
Vata is de manifestatie van lucht in het menselijk lichaam. Het is mobiel, licht, vluchtig, onrustig en alles wat te maken heeft met beweging. Dus zowel in lichaam als geest zijn vata’s zeer actief, alert, snel en flexibel. Het zijn visionairs en creatievelingen, die geen moeite hebben om out-of the box te denken.
Fysiek: Vata’s hebben een licht lichaam. Het zijn de soort mensen die eigenlijk mogen eten wat ze willen en geen gram aankomen. Ze zijn slank gebouwd en hebben het snel koud. Met als gevolg dat een vata snel last kan hebben van winterhanden en/of tenen. De luchtige vata’s hebben vaak een droge huid en broos, dun en krullend haar. Hun alertheid tonen ze in vliegensvlugge reflexen.
Motoriek: Lucht blijft niet stilstaan. Vata’s ook niet. Als stilzitten echt moet, zullen ze het doen, maar dan zullen ze snel tics ontwikkelen. Ze wandelen en praten op een hoog tempo. Ze zijn lenig en flexibel, maar ook vaak moe. Hun lenigheid maakt hen eigenlijk meesterlijke ballerina’s en yogi’s. Net omdat ze zo rusteloos zijn, is het voor vata’s wel een uitdaging de slaap te vatten. Ze zijn dan ook nog eens lichte slapers en worden van het minste geluid wakker.
Spijsvertering: Het voedingspatroon ligt in dezelfde lijn als het slaappatroon, namelijk dat er niet echt een patroon te bespeuren valt. Vata’s kunnen gewoon helemaal vergeten te eten. Wanneer ze te veel rauwe groenten eten, kunnen ze snel last hebben van winderigheid en een opgeblazen gevoel. Wind betekent ook beweging, en vata’s ondervinden dat (of het gebrek eraan) vooral ter hoogte van hun darmen.
Denkpatroon: Vata is zoals de wind, snel veranderbaar. Vata’s zijn flexibele, creatieve denkers. Ze zijn toekomstgericht, fantasierijk, en kunnen snel van perspectief veranderen. Zonder voldoende vaste grond onder hun voeten zijn vata’s vatbaarder voor angstige gedachten en hebben ze moeite om de focus te behouden. Een vata vertoeft graag met z’n hoofd in de wolken en houdt van verandering.
Pitta
De pitta dosha is verbonden met het element vuur. Intens, verwarmend en passioneel. Pitta’s zijn ambitieuze en competitieve go-getters. Het zijn motiverende sprekers, die echt alles praktisch georganiseerd krijgen en mensen met gemak mobiliseren.
Fysiek: De vurige pitta’s kunnen snel last hebben van roodheid in hun gezicht en raken snel verbrand. Ze zijn atletisch gebouwd en hebben een geweldig uithoudingsvermogen. Ze verdragen de zomerzon niet al te goed, hebben het snel te warm en verbranden snel.
Motoriek: Het zijn competitiebeestjes, die pitta’s. Ze zijn zeer actief, gepassioneerd en ambitieus in wat ze doen. In tegenstelling tot vata’s zijn hun acties altijd doelgericht. Ze kunnen zich daarom fanatiek op een sport naar keuze smijten. Ze vinden de uitdaging in hun eigen prestatie te meten en hun eigen record te verbreken.
Spijsvertering: Hun metabolisme verbrandt snel voedsel dat ze regelmatig moeten eten. Ze kunnen nogal hangry worden wanneer ze te lang niet gegeten hebben en dan hebben ze de neiging om te schrokken. Wanneer hun maag te lang leeg is, kunnen ze last krijgen van oprispingen en maagzuur. Een pitta doet er geen goed aan maaltijden over te slaan en eet overdag best op vaste momenten een hartige snack.
Denkpatroon: Pitta’s zijn vurig en doen niets half half. Hun prestatiedrang en drive maakt hen de ideale organisator en leider. Ze zijn redelijk intens, maar dat maakt dat ze geweldige speeches geven en een keiharde boss-vibe hebben. Maar in overdrive kan de opvliegende kant naar boven komen en durven ze wel eens ontploffen. Pitta’s zijn met momenten echte heethoofden. Hun enthousiasme en drive is vaak de vonk die anderen inspireren.
Famous Pitta’s: Nicole Kidman, Merida van Brave, Lambik van Suske en Wiske
Kapha
Kapha is de dosha van aarde. Vast, betrouwbaar, gestructureerd en voedend. Kapha mensen zijn honkvaste routine lovers, die standvastig door het leven gaan. Ze zijn de rots in de branding en zijn zelfs in de moeilijkste omstandigheden de rust zelve.
Fysiek: Net zoals de aarde hebben kapha’s een sterk magnetisme. Ze moeten maar naar een koekje kijken en het hangt er al aan. Ze zijn breed gebouwd en hebben een robuuste beenderstructuur. Iemand met een dominant kapha-lichaamstype heeft vaak een vierkant of rond gezicht dat gepaard gaat met heldere, grote ogen en dik, weelderig haar.
Motoriek: Kapha’s zijn met moeite uit hun geliefde zetel te krijgen. Ze hebben sterke coach-potato vibes en houden absoluut niet van competitie. Waar ze wel meester in zijn, is slapen. Een kapha heeft geen problemen om in slaap te vallen. Van alle dosha’s hebben ze het grootste uithoudingsvermogen en de sterkste immuniteit.
Spijsvertering: Kapha’s hebben het traagste metabolisme van alle dosha’s. Eten uit gewoonte is eigenlijk niet zo’n strak plan voor hen. Het resulteert in een gevoel van traagheid (het befaamde post-lunch dipje bijvoorbeeld) en mogelijks tot waterophoping. Hun bloedsuikerspiegel is gevoeliger dan bij de andere dosha’s, wat maakt dat ze snel bijkomen. Voor kapha’s wordt er aangeraden te wachten op het hongergevoel en is het helemaal niet erg een maaltijd over te slaan.
Denkpatroon: Een kapha is liefdevol, betrouwbaar, zorgzaam en loyaal. Kapha-mensen zorgen voor stabiliteit en genegenheid in relaties. Ze zijn geweldige luisteraars en geweldige homemakers. Ze hebben een sterke wil en hebben minstens even sterke overtuigingen. Wat ertoe kan leiden dat iemand koppig, depressief, moe en bezitterig wordt. Ze houden gemakkelijk vast aan een vaste routine en aan gebeurtenissen in het verleden. Ze zijn de rots in de branding en bieden veiligheid en structuur voor anderen.
Famous Kapha’s: Oprah Winfrey, Moana
Dit is het begin
Dit is in vogelvlucht over hoe ayurveda in elkaar zit. Maar de wijsheid van de dosha’s is zo holistisch en allesomvattend dat er immens veel over verteld kan worden. Het mooie is dat je, eens je de basics in de vingers hebt, de dosha’s kan herkennen in alle facetten van je leven, en er zelf mee aan de slag kan. Zo kan je groeien in je lichaam en je bewustzijn dichter bij elkaar te brengen. Ik wens je alvast een boeiende ontdekkingstocht naar je eigen, unieke balans.
Wil je graag nog meer weten? Beluister dan ook onze aflevering over Ayurveda.